Arnhem heeft veel om trots op te zijn. De rijke historie, de prachtige parken en bossen en het uiteenlopende culturele aanbod maken van onze stad een bijzondere plek voor mens en dier. Een stad om te koesteren in deze onrustige wereld die van crisis naar crisis lijkt te gaan. Voor veel Arnhemse inwoners en ondernemers zijn de gevolgen van de energiecrisis dagelijks voelbaar door de sterk gestegen prijzen voor gas en elektriciteit. Ook de klimaatcrisis, de wooncrisis en de kloof tussen arm en rijk vragen elk om effectieve oplossingen voor de korte en de lange termijn. Hiervoor hebben we de inbreng en ideeën van onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties hard nodig. Samen met hen nemen we maatregelen voor snelle resultaten met impact en investeren we fors in fundamentele veranderingen die onze stad toekomstbestendig moeten maken: duurzaam, groen, kansrijk en verbonden.
Toekomstbestendig door te investeren in een DUURZAAM Arnhem. De komende jaren gaan we daarom vol inzetten op een inclusieve energietransitie. Dat is hard nodig want de klimaatcrisis wacht niet op ons. In 2023 nemen we snelle en effectieve maatregelen om de eerste slagen te slaan. Zo gaan we aan de slag met een acute aanpak voor de meest kwetsbare Arnhemmers om te zorgen dat de stijgende energiekosten voor hen weer betaalbaar worden.
Maar er is meer nodig, want doorgaan op dezelfde voet is onverantwoord. Om de verdere opwarming van de aarde en de gevolgen hiervan tegen te gaan, is een fundamentele verandering essentieel. We vullen het klimaatfonds de komende jaren aan met totaal € 15 miljoen om de energietransitie mede mogelijk te maken en over voldoende geld voor cofinanciering te beschikken. Bij alle maatregelen die we nemen gaan we uit van een circulaire economische benadering en gebruiken we de 17 Sustainable Development Goals zoals vastgelegd door de Verenigde Naties, als onze leidraad. Daarbij streven we te allen tijde naar duurzaamheid en brede welvaart.
Afval zien we zoveel mogelijk als een grondstof die we hergebruiken. Daarnaast nemen we maatregelen om de hoeveelheid restafval die Arnhem produceert flink omlaag te brengen. Zo organiseren we burgerberaden zodat inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen kunnen meedenken over maatregelen die echt werken. We zetten vol in op preventie, gedragsverandering en maken inwoners en bedrijven nog bewuster van hun consumptie en de hoeveelheid afval die dit met zich meebrengt. Daarnaast krijgen Arnhemmers bij wijze van een pilot de mogelijkheid om twee keer per jaar gratis hun grofvuil op te laten halen. Eind 2023 zullen we het gevoerde afvalbeleid evalueren.
De wooncrisis houdt ons al te lang in de greep. Daarom pakken we de regie en gaan we sturen op goede volkshuisvesting en stellen we een woonvisie op. Wonen is immers een grondrecht: alle Arnhemmers hebben recht op een betaalbare en goede woning. We gaan sneller en veel meer woningen toevoegen voor alle doelgroepen in de Arnhemse wijken. Bouwen doen we klimaatpositief en natuurinclusief. We verduurzamen bestaande woningen en sturen op duurzame nieuwbouw. Bestaande woningen en gebouwen willen we voor 2030 zoveel mogelijk isoleren tot aan het niveau van de nationale isolatiestandaard. Hiervoor wordt een Arnhems isolatieprogramma opgesteld. Daarnaast versnellen we de verduurzaming van ons eigen vastgoed zodat de gemeentelijke gebouwen zo veel mogelijk klimaatneutraal zijn. Hiervoor trekken we in de komende periode in totaal € 10,7 miljoen uit.
Nieuwe woningen komen in de bestaande stad, waarbij we sturen op het divers maken van het woningaanbod in alle wijken. Ook zorgen we voor een betere doorstroming in de wijken, onder meer door het inzetten van verhuiscoaches. We reguleren de vrije huursector met het oog op betaalbaarheid en energieafhankelijkheid. We voeren in de hele stad verhuurdersvergunningen in, zodat malafide of discriminerende verhuurders kunnen worden aangepakt.
Toekomstbestendig door nog meer te investeren in een GROEN Arnhem. Een groene, schone en biodiverse stad is de basis voor een goed en gezond leven. We vangen de klimaatverandering op door hittestress en wateroverlast aan te pakken en gaan radicaal vergroenen zodat het leven voor mens en dier in de stad prettig en gezond blijft. Hiervoor stellen we een klimaatadaptatiefonds in waarvoor we € 12,5 miljoen vrijmaken.
Voetgangers en fietsers krijgen ruim baan. De schone, veilige en goed onderhouden openbare ruimte moet uitnodigen tot ontmoeten. We reserveren in totaal € 2 miljoen voor aanpassing van de Hoge en lage Rijnkade als wandel en fietspromenade. De kwaliteit van lucht, water en bodem draagt bij aan een gezonde leefomgeving en daar zetten we dan ook stevig op in.
De natuur krijgt alle ruimte omdat deze op zichzelf waardevol is voor mens en dier. We vergroten de biodiversiteit en zetten de intrinsieke waarde van planten en dieren centraler. Het groenfondsbudget wordt opgewaardeerd zodat we de ecologische hoofdstructuur verder kunnen versterken. Het extra budget zetten we in om de barrières binnen en tussen de bossen en parken en op wijkniveau tussen grotere groengebieden op te lossen.
Om onze groeiende stad bereikbaar en leefbaar te houden op een duurzame manier, werken we de komende jaren aan een mobiliteitstransitie. Hierbij komt eerst de voetganger, dan de fietser, dan het openbaar vervoer en dan pas de auto. We streven naar een bereikbare stad in de regio, het tegengaan van verkeersoverlast en een schonere lucht. Om het fietsgebruik verder te stimuleren investeren we meer in fietsparkeren. We trekken tot en met 2026 twee keer € 8 miljoen uit om de maximumsnelheden voor automobilisten terug te brengen, en het aantal rijstroken te verminderen.
Toekomstbestendig door te investeren in een KANSRIJK Arnhem voor alle inwoners. Arnhem is in vele opzichten een diverse stad met een verscheidenheid van talenten, achtergronden, ervaringen en zienswijzen. Alle Arnhemmers moeten in al hun eigenheid zichzelf kunnen zijn, ongeacht sekse, seksuele geaardheid, genderidentiteit, huidskleur, (etnische) afkomst, religie, levensovertuiging, leeftijd of beperking. Daarom gaan we door met het actieplan Vrij zijn in Arnhem en trekken we extra middelen uit voor de uitvoering hiervan.
Elke Arnhemmer heeft recht op bestaanszekerheid en moet de mogelijkheid krijgen om het beste uit zichzelf te halen vanuit een stevige basis. Complexe problemen proberen we zo veel mogelijk te voorkomen door snel en laagdrempelig hulp of ondersteuning te bieden. Bij voorkeur thuis of in de eigen buurt.
We stimuleren Arnhemmers om aan het werk te gaan en ondersteunen hen bij het vinden van een betaalde baan. Wie dit niet lukt of wie onvoldoende inkomen verdient om rond te komen, krijgt hulp aangeboden. Arnhemmers die de energierekening niet kunnen betalen door de stijgende energiekosten, krijgen inkomensondersteuning. Hiervoor stellen we een energiearmoedefonds waarvoor in totaal € 5 miljoen uittrekken. Om de mobiliteit van mensen met een laag inkomen te vergroten, wordt het mogelijk om met de Gelrepas voor één euro met het openbaar vervoer te reizen.
We organiseren diverse preventieactiviteiten om te voorkomen dat Arnhemmers in de schulden raken en helpen jongeren zo veel mogelijk met hun geldzorgen door hun schulden over te nemen. Daarnaast werken we aan een plan van aanpak om de armoedebestrijding, schulddienstverlening en bewindvoering beter te organiseren en meer in eigen hand te nemen.
Arnhem moet een fijne plek zijn om op te groeien. Een stad waar iedereen volop kansen krijgt om zijn, haar of hun ambities waar te maken. Ook als je start met een achterstand. De school en andere maatschappelijke gebouwen in een wijk vormen de verbindende kern van de gezonde en veilige omgeving waarin kinderen en jongeren opgroeien en buurtgenoten elkaar treffen. Daarom werken we toe naar goede en gezonde onderwijshuisvesting, waarvoor we tot en met 2026 in totaal € 12 miljoen uittrekken. Om te voorkomen dat kinderen zonder eten of met ongezond eten op school komen, starten we een project waarbij we gezonde schoolmaaltijden aanbieden op scholen waar dat het hardst nodig is.
We willen dat onze inwoners langer fysiek en mentaal fit blijven. Jong en oud moeten in hun wijk worden uitgedaagd om te sporten, spelen en bewegen. We versterken de positie van inwoners met een beperking door te investeren in de toegankelijkheid van hoofdlooproutes, inclusieve speeltuinen en vastgoed. Ouderen moeten oud kunnen worden in hun eigen buurt omdat dat bijdraagt aan gezondheid en geluk. Ook zetten we in op Arnhem als dementievriendelijke stad.
We trekken tot en met 2026 in totaal € 11 miljoen uit voor de Arnhem-Oost aanpak zodat we die kunnen continueren. Met deze doelgerichte en samenhangende aanpak krijgen de wijken in het oosten van onze stad het commitment en de aandacht die ze verdienen. Zodat kinderen en jongeren in een veilige en kansrijke omgeving opgroeien. De waardevolle lessen die we hierin leren, passen we ook toe in de rest van de stad. Daarnaast maken we ons hard voor veilige en leefbare wijken, onder meer door het versterken van de handhaving.
Een veilig Arnhem betekent ook dat we stevig optreden tegen ondermijnende criminaliteit. Misdaad mag nooit lonen. We voorkomen jeugdcriminaliteit en dringen dit zoveel mogelijk terug. Ook het tegenaan van woonoverlast staat hoog op onze agenda, juist omdat dit mensen treft in de kern van hun bestaan. In de strijd tegen seksuele intimidatie gaan we door met weerbaar maken van Arnhemse jeugd door middel van onder andere voorlichting en trainingen.
Toekomstbestendig door te investeren in een VERBONDEN Arnhem. Steeds opnieuw zoeken en vinden we de verbinding met bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in onze stad. We kijken naar elkaar om en helpen diegenen die dat nodig hebben. We willen de betrokkenheid en solidariteit van Arnhemmers benutten om onze stad nog socialer te maken.
Door te investeren in kunst, cultuur en erfgoed zorgen we dat ook daar verbindingen worden gelegd. Voor jonge Arnhemmers verlagen we de drempel om cultuur te bezoeken aanzienlijk door gratis cultuurbezoek mogelijk te maken. In Arnhem kan iedereen zichzelf zijn, we zijn op elk terrein een inclusieve stad en doen alles wat we kunnen om discriminatie en racisme tegen te gaan.
Arnhem is een gastvrije stad. De komende jaren maken we extra middelen vrij om te zorgen voor goede en veilige opvang voor vluchtelingen. Ook bieden we een toekomstperspectief aan mensen zonder papieren en mensen op de vlucht.
Zowel de breedtecultuur als het topsegment heeft onze prioriteit. Zo hebben we gekozen voor het intensiveren van het cultuuraanbod in Zuid en werken we de komende jaren toe naar een verhuizing van de Jacobiberg en het cultuurcentrum. We stellen incidentele middelen beschikbaar voor de jubileumeditie van de Sonsbeektentoonstelling. State of Fashion blijven we steunen. Samen met de organisatoren willen we deze internationaal toonaangevende evenementen nog verder versterken. Tijdens de jaarwisseling kunnen Arnhemmers genieten van een centrale licht- of vuurwerkshow dat als alternatief dient voor consumentenvuurwerk en bovendien verbondenheid stimuleert.
We willen Arnhemmers nog meer betrekken bij onderwerpen die spelen in de stad en gebruik maken van alle kennis die onze stad herbergt. Burgerparticipatie is een cruciale voorwaarde om de betrokkenheid tussen bewoners en gemeente te versterken. Komend jaar beginnen we daarom met een burgerberaad over afval.
Arnhem werkt in de Groene Metropoolregio samen aan maatschappelijke opgaven die om een regionale
aanpak vragen. Veel Arnhemse ambities – zoals duurzame mobiliteit, een betere aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt en de regionale energiestrategie – worden ook vanuit de Groene Metropoolregio opgepakt.
De gemeentelijke organisatie moet toegankelijk zijn voor iedereen. Daarom hebben we ons de afgelopen maanden extra ingespannen om Loket Zuid te heropenen. Hierdoor kunnen Arnhemmers zowel op het stadhuis als in het Loket Zuid laagdrempelig terecht. We verbeteren onze digitale dienstverlening en zorgen dat regels passen bij onze inwoners in plaats van bij de gebruikte systemen. We zetten extra kracht bij voor het inclusiever en divers maken van de gemeentelijke organisatie. Ook zien we het als onze taak om intensiever aan de slag te gaan met opkomstbevordering bij de verkiezingen. Hoe meer Arnhemmers hun stem uit brengen hoe groter de legitimiteit van ons stadsbestuur, en daarmee de verbondenheid met de stad.